Dr. JoAnne Pedro Carroll’un Seminerinin Ardından

Dr. Pedro’nun ayrılık sürecinde olan ebeveynler için İstanbul’da verdiği seminerde beni en çok etkileyen çocukların anne babalarına verdiği tavsiyeler oldu. Dr. Carroll Amerika’da ebeveyn destek grupları yanında çeşitli yaş grubuna yönelik çocuklar için de destek grupları düzenliyor. Semineri kaçırıpta,  boşanma sürecinde hangi yaş çocuğuma ne zaman ne ve nasıl söylemeliyim, boşanma öncesi sonrasında nasıl bir ebeveynlik sergilemeliyim, hayatıma yeni birini ne zaman sokmalıyım gibi  sorularınız var ise; cevaplarını Dr. Carroll’un Doğan Kitaptan çıkan “Önce Çocuklar” kitabında bulabilirsiniz.

Ve ben sözü fazla uzatmadan sizleri anne babaları boşanan çocukların ebeveynlerine verdiği tavsiyelerle baş başa bırakmak istiyorum:

• “Doğru yaptığımız şeyleri bize söyleyin”: Çocuklar genellikle doğru yaptıkları şeyler hakkında nadiren takdir edildiklerini söylerler. Sürekli ve istikrarlı bir şekilde çocuğunuzun güçlü yönlerini öne çıkararak, yaptığı iyi işler için onu överek, sergilediği gayretlerin farkında olarak, başarılarını alkışlayarak ve ona duyduğunuz koşulsuz sevgiyi sürekli göstererek, çocuğunuza büyük bir armağan vermiş olursunuz.
• “Bize karşı dürüst olun. Eğer boşanacaksanız bunu bize söyleyin, ama lütfen üzücü detayları bizimle paylaşmayın”: Ebeveynlerinin boşanacaklarını öğrenmek çocuklar için çok acı olsa da, hayatlarını etkileyecek değişiklikleri anlamaları onlar için çok önemlidir. Her iki ebeveynlerini de çok sevdikleri için, bir ebeveynin sadakatsizliği veya bozuk karakteriyle ilgili detayları duymak onlar için çok zordur. Ama yine de kendi yaşlarına uygun açıklamalara ihtiyaçları vardır.
• “Bizi silah olarak kullanmayın. Bizim önümüzde kavga etmeyin. ‘Senin baban bir aptal’ gibi şeyler söylemeyin. ‘Annenin sevgilisi var mı?’ diye sormayın”: Çocukların yaşadıkları en zor durumlardan biri de, bir ebeveynlerinin diğer ebeveynleri hakkın da olumsuz konuşması veya ona karşı saygısız davranmasıdır. Çocuklar her iki ebeveynlerinin de bir parçası olduklarını gayet iyi bilirler ve bir ebeveynlerinin kötülenmesi, onların da bir parçalarının kötü olduğunu düşünmelerine neden olur. Diğer ebeveyn hakkında olumsuz şeyler söylemekten kaçınmak kadar onun olumlu yönlerini, özellikle de çocuğunuzun ondan aldığı veya öğrendiği yönlerini vurgulamanız çok faydalı olacaktır. Her şeyin ötesinde, eski eşinizin özel hayatı konusunda çocuğunuza soru sorma dürtünüze hâkim olun; çünkü bu, çocuklar için en korkunç çıkmazlardan biridir.
• “Her ikinizi de sevmenin iyi bir şey olduğunu anlamamızı sağlayın. Bizi aranızda seçim yapmak zorunda bırakmayın”: Boşanma ertesinde çocuklar genellikle kendilerini yalnız hissederler ve ebeveynlerine ne söyleyeceklerini bilemezler. Ebeveynler acı çekerken ve çatışmalar yaşarken bazen istemeden de olsa çocuklarını kavganın ortasında bırakırlar. Çocuklar diğer ebeveynleri hakkındaki olumsuz yorumları duymak zorunda kalır veya buz gibi bir sessizlikte, hayatta en sevdikleri iki insanın arasındaki soğuk savaşın ortasında kalırlar. Bunun sonucunda ise, kendilerini aşırı derecede parçalanmış, mutsuz, güvensiz hissederler ve genellikle de ebeveynlerinden birine veya her iki sine birden öfke duyarlar. Bazı durumlarda ise ebeveynlerden biri farkında olmadan diğer ebeveynin çocuklarının sevgisini hak etmediğini ima edebilir.
• “Babanın sana satın aldığı oyuncaklara benim gücüm yetmiyor ama sana olan sevgimi, sana sunduğum bu gerçek ev hayatıyla gösteriyorum”: Çocuklar satır aralarını okuyabilirler ve annelerinin bu konuşmasından şu mesajı alırlar: “Ben senin sevgini hak ediyorum ama baban sadece senin sevgini satın almaya çalışıyor.” Bu tür yorumlar çocuklar için kafa karıştırıcı ve genellikle de acı vericidir.
• “Seni diğer ebeveynim kadar sevmem için bana rüşvet verme”: Çocuklar cin gibidir ve rüşveti anında anlarlar. Anne babalarının suçluluk duygusundan faydalanıp giysi, oyuncak, şeker gibi çeşitli şeyler talep edebilirler; ama aslında onlara sınırlar koyduğunuz zaman kendilerini çok daha rahat hissederler. Çocuklarla birlikte geçirilen kaliteli zamanın ve onların hayatlarında olup biten şeylere sevgi dolu ve düşünceli bir şekilde ilgi göster- menin yerini hiçbir şey tutamaz. Bunlar, çocukların hem annelerinden hem de babalarından bekledikleri ve onlara saygı duymalarını sağlayan şeylerdir.
• “Boşanmaya bizim açımızdan da bakın”: Çocuklar genellikle ebeveynlerinin boşanma öncesinde, esnasında ve sonrasında çektikleri acıların ve yaşadıkları zorlukların farkındadır ve bu yüz- den onları kendi duygularından korumak isterler. Ama ebeveynler, boşanmanın ailedeki herkes için zor bir şey olduğunun ve çocuklar açısından da büyük değişikliklere ve zorluklara yol açacağının farkında oldukları zaman, çocuklar büyük bir rahatlama hissederler. Ebeveynler, hayatlarındaki değişiklikler konusunda çocuklarının neler hissettiklerini fark ettikleri ve çocuklarına duygularını paylaşabilecekleri açık bir ortam sundukları zaman, onlara büyük bir yardımda bulunmuş olurlar.
• “Bizi sevdiğinizi gösterin. Bunu biliyor gibi davransak da siz yine de bunu bize tekrar tekrar söyleyin.”: Boşanma çocuklar açısından büyük bir belirsizlik anlamına geldiği için, ebeveynleri tarafından sevildikleri konusunda sık sık güvenceye ihtiyaç duyarlar. Çocuklardan gelen bu tavsiye çok şey anlatmaktadır; “bunu biliyor gibi davransak da” ifadesi, çocukların sergiledikleri sözde cesarete rağmen, bu çok önemli mesajı ebeveynlerinden tekrar tekrar duymanın onları ne kadar rahatlattığını göstermektedir.

Sevgiyle Kalın
Nilüfer Devecigil